(ସତ୍ୟପାଠ ବ୍ୟୁରୋ) ଭୁବନେଶ୍ୱର : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଲେଖିଥିବା ବ୍ରିଟିଶ ଲେଖକ ଲାନ୍ସ ପ୍ରାଇସଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ଏକ ସାକ୍ଷାତକାରରେ ଏମିତି ଏକ ବୟାନ ଦେଇଥିଲେ ଯାହାକୁ ନେଇ ସଙ୍ଘ ପରିବାର ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଥିଲା। ପ୍ରାଇସଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ମୋଦୀ ଇଫେକ୍ଟ’ 2014 ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରଚାରର କିଛି ରୋଚକ କାହାଣୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ଏବଂ ମୋଦିଙ୍କ ଏକ ବିବୃତ୍ତିକୁ ଉଦ୍ଧୃତ କରି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ” ଜନତା ତାଙ୍କୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ବିଜେପିକୁ ନୁହେଁ, “ଏକ ଭରଷା ଯୋଗ୍ୟ ନାମର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା ନା କି କୌଣସି ପାର୍ଟିର ନା ”।
ଆରଏସଏସ ସର୍ବଦା ବ୍ୟକ୍ତି ପୂଜାପାଠରୁ ଦୂରେଇ ରହିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ମୋଦୀଙ୍କ ସ୍ଥିତି ତାଙ୍କ ଗୁରୁ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦଳଠାରୁ ବଡ ହୋଇଗଲା, ସେତେବେଳେ କେହି କିଛି କରିପାରିଲେ ନାହିଁ।
ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନର ୬ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ମୋଦୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଆରଏସଏସ ଏବଂ ବିଜେପିକୁ ପରିଭାଷିତ କରିବାରେ ଲାଗିଛି। କିନ୍ତୁ ବିଜେପି ଚାହୁଁ ନାହିଁ ଯେ ଏହାର କୌଣସି ଛତ୍ରପ ନେତା ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ପ୍ରକାର ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପଡ଼ନ୍ତୁ। ସେଥିପାଇଁ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବି ଏସ ୟେଦୁରପ୍ପାଙ୍କୁ ସିଂହାସନ ଛାଡିବାକୁ ପଡିଲା। ବିଜେପିର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରିୟ ଛତ୍ରପ – ରାଜସ୍ଥାନର ବସୁନ୍ଧରା ରାଜେ, ଛତିଶଗଡରେ ରମଣ ସିଂ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଶିବରାଜ ସିଂ ଚୌହାନ ଏବଂ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଯୋଗୀ ଆଦିତ୍ୟନାଥଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଉପରକୁ ଉଠିବାକୁ ଅନୁମତି ନାହିଁ।
ନିକଟରେ ବିଜେପି ଏହାର ରାଜସ୍ଥାନ ବିଧାୟକ ରୋହିତାଶ୍ବ ଶର୍ମାଙ୍କୁ ବହିଷ୍କାର କରିଛି, ଯିଏକି ବସୁନ୍ଧରା ରାଜେଙ୍କ ନିକଟତର ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ତେବେ ରାଜ୍ୟରେ ଏକ ନୂଆ ଚେହେରା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହାଇ କମାଣ୍ଡଙ୍କ ଖୋଲା ସଙ୍କେତ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ବସୁନ୍ଧରା ରାଜେ ମନା କରି ଦେଇଛନ୍ତି।
ସେହିଭଳି ଛତିଶଗଡ଼ ପ୍ରଭାରୀ ତଥା ଦଳର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ଡି ପୁରନ୍ଦରେଶ୍ୱରୀ 2023 ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ନାମ ଘୋଷଣା କରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରି ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ରମଣ ସିଂଙ୍କୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ ଦେଇଛନ୍ତି। ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ କଂଗ୍ରେସରୁ ବିମୁଖ ହୋଇ ବିଜେପିକୁ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିବା ଶିବରାଜ ଚୌହାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଦଳ ହାଇକମାଣ୍ଡର କଠୋର ଆଚରଣର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିପାରେ ।
ଏଥିରୁ ଜଣାପଡୁଛି ଯେ ମୋଦୀ ଏବଂ ଅମିତ ଶାହା ବିଜେପିର ଆଗାମୀ ପିଢିର ନେତାମାନଙ୍କୁ ବରଦାନ ଦେବା ପାଇଁ ପୁରୁଣା ନେତାମାନଙ୍କୁ ଅବସର ଦେବାକୁ ଯୋଜନା କରୁଛନ୍ତି। ୟେଦୁରାପ୍ପା 78, ରମଣ ସିଂ ଏବଂ ବସୁନ୍ଧରା ରାଜେଙ୍କ ବୟସ 68 ବର୍ଷ । କିନ୍ତୁ ହାଇ କମାଣ୍ଡଙ୍କ ଯୋଜନାରେ ମେଳ ଖାଉ ନ ଥିବାରୁ ଯୁବ ନେତାମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କଟାଯାଉଛି। ଏଥିରୁ ଜଣାପଡୁଛି ଯେ ତାଙ୍କର ସ୍ଵାଧୀନ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଜନତାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ, କଂଗ୍ରେସର ଗାନ୍ଧୀ ପରିବାରରୁ ବିଜେପି ଉଧାର ନେଉଥିବା ହାଇ କମାଣ୍ଡର ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ।
ଉପରୁ ଏହା ଜଣାପଡୁଛି ଯେ ଆଞ୍ଚଳିକ ନେତାମାନଙ୍କୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବା ଏକ ରାଜନୈତିକ ଷଡଯନ୍ତ୍ର, ଯାହା ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି କଂଗ୍ରେସ କରିଆସୁଛି। କିନ୍ତୁ ବିଜେପି ନେତାଙ୍କ ଉପରେ ଭିନ୍ନ ମତ ରହିଛି। ସେମାନେ ଭାବନ୍ତି ଯେ ଦଳ ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ବଡ଼ ସମର୍ଥନ ଆଧାର ମିଳିଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନ୍ୟ ନେତା ମାନଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇପାରିବ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, 2003 ରେ ରାଜସ୍ଥାନ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ, ବସୁନ୍ଧରା ରାଜେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ବିଜେପି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରି 200 ସିଟ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଧାନସଭାରେ 120 ଟି ସିଟ୍ ଏବଂ 39% ଭୋଟ୍ ପାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ 1993 ନିର୍ବାଚନରେ ମଧ୍ୟ ବିଜେପି ସମାନ, 38.7 ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ୍ ପାଇଥିଲା। ଏହାର ଭେଟେରାନ ନେତା ଭେରୋ ସିଂ ଶେଖୱାତ ଦଳର ମୂଳଦୁଆ ପକାଇ ସାରିଥିଲେ। ରାଜସ୍ଥାନରେ ବିଜେପି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ସବୁବେଳେ ବିକଳ୍ପ ଭାବେ ଜିତିଥିଲେ। ରାଜେଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କିମ୍ବା ତାଙ୍କ ବିନା ଯେଉଁ ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି ହାରିଛି, ଏହାର ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ 38-33 ପ୍ରତିଶତ ଭିତରେ ରହିଛି। 1998 ରେ 33 , 2008 ରେ 34 ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ 2018 ରେ 39 ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା।
ତେବେ ଏହି ଯୁକ୍ତି ପଛରେ କିଛି ଆଧାର ଥାଇପାରେ ଯେ ରାଜସ୍ଥାନରେ ବିଜେପିର ସର୍ବଦା ଦୃଢ ଜନାଧାର ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ରାଜେଙ୍କ ନିଜର ଲୋକପ୍ରିୟତାକୁ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ୱୀକାର କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ 2013 ରେ ବିଜେପିର ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ 45 ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା, ଯାହା 2003 ତୁଳନାରେ 6 ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଥିଲା। 2018 ରେ, ଏହା 39 ପ୍ରତିଶତକୁ ଖସି ଆସିଥିଲା, ତଥାପି 2003 ରେ ସମାନ ସଂଖ୍ୟା ଥିଲା ।
ସେହିଭଳି କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ୟେଦୁରୁପ୍ପା 1988 ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଦଳର ସଭାପତି ହେବା ପରଠାରୁ ବିଜେପିର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଛନ୍ତି। ଦଳର ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ 1989 ରେ ମାତ୍ର 4, 1994 ରେ 17, 1999 ରେ 21, 2004 ରେ 28 ଏବଂ 2008 ରେ 34 ଥିଲା। 2013 ରେ ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତର କ୍ରମାଗତ ବୃଦ୍ଧି ଓଲଟପାଲଟ ହୋଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ୟେଦୁରପ୍ପା ନିଜ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ସେହିବର୍ଷ ବିଜେପିର ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ 20 କୁ ଖସି ଆସିଥିବାବେଳେ ୟେଦୁରପ୍ପାଙ୍କ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଜନତା ପାକ୍ (କେଜେପି) 10 ପ୍ରତିଶତ ପାଇଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ୟେଦୁରପ୍ପା ବିଜେପିକୁ ଫେରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଭୋଟ୍ ପ୍ରତିଶତ 36 କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା ।
ସଂଖ୍ୟା କେବେ ମିଛ ନୁହେଁ। ରାଜ୍ୟରେ ଦଳକୁ ମଜବୁତ କରୁଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟ ନେତାଙ୍କୁ ବାଦ୍ ଦେଇ ବିଜେପି ଏକ ରିସ୍କ ନେଇଛି । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ସତ୍ୟ ଯେ ମୋଦୀ ଏବଂ ଶାହା ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଯେଉଁଭଳି ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ସେଥିରେ ହାଇକମାଣ୍ଡ ଏକ ବଡ଼ ଭୂମିକା ରହିଛି। ସର୍ବଶେଷରେ, ଯଦି ବୟସ ହେଉଛି ମାନଦଣ୍ଡ, ତେବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଦଳ 67 ବର୍ଷ ବୟସର ହରିୟାଣା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମନୋହର ଲାଲ ଖଟ୍ଟରଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଖୋଜୁନାହିଁ କାହିଁକି ? ଏବଂ 62 ବର୍ଷିୟ ଶିବରାଜ ଚୌହାନ କାହିଁକି ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀ ବାଛିବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି ?
ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଫେରି ଆସନ୍ତି
ଏଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି ଯେ ରାଜ୍ୟରେ ବିଜେପିରେ ଏକ ଜେନେରେସନ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ମୋଦୀ ଏବଂ ଶାହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ଆଜି ଏହା ରିସ୍କ ଭଳି ମନେହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଦଳର ଇତିହାସ ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ବିଦ୍ରୋହ ହେବ ନାହିଁ।
ଉମା ଭାରତୀଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହକୁ ମନେରଖିବାକୁ ପଡିବ। 2003 ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ। ତିନି ବର୍ଷ ପରେ ସେ ନିଜ ଦଳ ଗଠନ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ବିଜେପିର କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇନଥିଲା ଏବଂ ଦଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଦୁଇଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଜିତିଥିଲା। ରାଜନୀତିରେ ୫ ବର୍ଷ ପରେ ସେ ବିଜେପିକୁ ଫେରିଥିଲେ।
ତାଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱର ଆଉ ଏକ ଚେହେରା ହେଉଛନ୍ତି କଲ୍ୟାଣ ସିଂ , ସେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ। 1992 ରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କଲ୍ୟାଣ ସିଂଙ୍କ ଶାସନରେ ବାବ୍ରି ମସଜିଦ ଭାଙ୍ଗିବା ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। 1999 ରେ, ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ସହ ମତଭେଦ ପରେ ସେ ଦଳରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇ ରାଷ୍ଟ୍ରିୟ କ୍ରାନ୍ତି ପାର୍ଟି ଗଠନ କରିଥିଲେ, ଯାହା 2002 ନିର୍ବାଚନରେ 335 ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନକୁ ଓହ୍ଲାଇ ଥିଲା। ମାତ୍ର 4 ପ୍ରତିଶତ ଭୋଟ୍ ସହିତ କେବଳ ଚାରିଟି ସିଟ୍ ଜିତିପାରିଥିଲା । 2004 ରେ କଲ୍ୟାଣ ସିଂ ବିଜେପିକୁ ଫେରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ 2009 ରେ ପୁଣି ଅଲଗା ହୋଇଗଲେ । ଏହାର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପରେ ବିଜେପିକୁ ଫେରିଥିଲେ।
ଆଜି, ବିଦ୍ରୋହର ମନୋଭାବ ଦେଖାଉଥିବା ଛତ୍ରପ ନେତାମାନେ ଇତିହାସରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଇତିହାସରେ ୟେଦୁରୁପ୍ପାଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଏବଂ 2013 କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ବିଜେପି ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସହ ଜଡିତ ଏକ ଅଧ୍ୟାୟ ବି ରହିଛି। ଯାହା ଏକ ଅଲଗା ସନ୍ଦେଶ ଦେଇଛି।
