ଭୁବନେଶ୍ୱର(ସତ୍ୟପାଠ ବ୍ୟୁରୋ): ୫ ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଭୂମିରେ ପୋତି ହୋଇଥିବା ଏକ ସହରର ସନ୍ଧାନ ମିଳିଛି । ତେବେ ହରିୟାଣାର ହିସାରରେ ଏହି ସହରର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି । ପାଞ୍ଚ ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସେହି ସହରରେ ଘର, ପରିଷ୍କାର ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା, ରାସ୍ତା, ଅଳଙ୍କାର ଏବଂ ମୃତଦେହକୁ ଶବଦାହ ସମୟରେ ରଖାଯାଇଥିବା ବିଷୟରେ ପ୍ରମାଣ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥିଲା। ଏହି ସହରକୁ ହରିୟାଣାର ହିସାରର ରାଖୀଗରୀ ଗାଁର ୧୧ ମାଉଣ୍ଡ ତଳେ ରହିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ, ଏହି ୩ ଟି ମାଉଣ୍ଡର ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଖନନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ରାଖୀଗରୀ ଏକଦା ସର୍ବ ବୃହତ ସହର ଥିଲା । ଏହି ହରପ୍ପା ସମୟର ସହର । ଏହି ସହରଟି ବିଲୁପ୍ତ ସରସ୍ୱତୀର ଏକ ଉପନଦୀ ଦୃଶ୍ୱଦ୍ୱତୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ ଥିଲା । ଏଠାରେ ୫୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଇଟା, ଡ୍ରେନ୍ ଏବଂ ଡ୍ରେନ୍ ଉପରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଏହିପରି ମାଟି ପାତ୍ର ପ୍ରାଚୀନ ଇତିହାସର ଅନେକ ସମାଧାନ ହୋଇନଥିବା ସ୍ତର ଖୋଲିଥାଏ ଜିନିଷ ମିଳିଛି । ସେପଟେ ଭାରତର ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ଗବେଷକ କୁମାର ସୌରଭ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେତେବେଳେ ହରପ୍ପା ସହରରେ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ପାଇଁ ଏକ ବିକଶିତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା । ଡ୍ରେନ ଉପରେ ଥିବା ଗର୍ତ୍ତ ଉପରେ ଏକ ମାଟି ପାତ୍ର ରଖାଯାଉଥିଲା । ଯାହା ଡ୍ରେନ ଭିତରକୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ଥୁର ପ୍ରଦେଶକୁ ରୋକୁଥିଲା ।
ଖନନ ସ୍ଥଳରେ ପକ୍କା ଇଟି ତିଆରି ରାସ୍ତା ଏବଂ ଘର ଗଠନ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ସେଠାରେ ଏକ ଚୁଲି ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ଯାହା ପାଞ୍ଚ ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଚୁଲିକୁ କାଦୁଅରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । ତେବେ ଏହି ଚୁଲିରେ ଖାଦ୍ୟ ରନ୍ଧା ଯାଇଥିଲା କିମ୍ବା ଏହା ଅନ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନର ବିଷୟ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ମୃତଦେହ ସଂସ୍କାର କରିବାର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି । ସମ୍ପ୍ରତି ଖନନ ସମୟରେ ଦୁଇଜଣ ମହିଳାଙ୍କ କାଙ୍କାଳ ମିଳିଛି । କଙ୍କାଳ ଚାରିପାଖରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ହରପ୍ପା ସମୟର ବିକାଶର ଅନେକ ପ୍ରମାଣ ଦେଉଛି । ଅନ୍ୟ ଜଣେ ଗବେଷକ ପ୍ରବୀଣ ଭାସ୍କର କହିଛନ୍ତି ଯେ ହାଣ୍ଡି ୱାଟ ବ୍ୟତୀତ ସେହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକରେ ସେଲ କଙ୍କଣ ମିଳିଛି । ଭାସ୍କର କହିଛନ୍ତି ଯେ ଖନନ ସମୟରେ ସେଠାରେ ତମ୍ବାର ଏକ ଦର୍ପଣ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ଏ ଖବର ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବା ପରେ ସାରା ଦେଶରେ ଏନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିବାରେ ଲାଗିଛି ।
