(ସତ୍ୟପାଠ ବ୍ୟୁରୋ) ଭୁବନେଶ୍ବର : ୨୦୨୧ – ୨୦୨୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନା କରିବା ସମୟରେ “ଦେଶଭକ୍ତ ବଜେଟ୍” ର ପ୍ରାବଧାନ କରିଥିଲେ। ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ସହରର ୫୦୦ ସ୍ଥାନରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଲଗାଇବା ପାଇଁ ବଜେଟ୍ ରେ ୮୪ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରାବଧାନ କରିଛନ୍ତି।
ଏହି ବଜେଟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗ ସାଙ୍ଗକୁ “ଦେଶଭକ୍ତ” କୁ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର “ଦେଶଭକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ” ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରାବଧାନ କରିଥିଲେ। ଏହି “ଦେଶଭକ୍ତ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ” ଜରିଆରେ ଛାତ୍ର ଏବଂ ଯୁବକ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକତା, ଭାଇଚାରା, ଦେଶ ପ୍ରେମ , ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଦିନ ଗୋଟିଏ ପିରିୟଡ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ”
ଏହାକୁ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ଅବସରରେ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ସର୍ବତ୍ର ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା। ଉପ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମନୀଷ ସିସୋଦିଆ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ କହିଥିଲେ ଯେ “ ଯଦି କେହି ନିଜ ଘରୁ ୨ କିଲୋମିଟର ବାହାରକୁ ଯାଉଛନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନେ ତ୍ରିରଙ୍ଗାକୁ ଦେଖି ଗୌରବ ମନେ କରିବେ ଏବଂ ଦେଶପ୍ରେମୀ ଅନୁଭବ କରିବେ।
ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ଏହି ବଜେଟରେ 500 ଫ୍ଲାଗ ମାସ୍ଟ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ 45 କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା। ଜୁଲାଇ 24 ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ଲୋକସମ୍ପର୍କ ବିଭାଗ ତରଫରୁ ଜାରି ଟେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ ଏହାକୁ 84 କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଥିଲା।
ଦିଲ୍ଲୀର 495 ଟି ସ୍ଥାନରେ 35 ମିଟର ଉଚ୍ଚରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଅଗଷ୍ଟ 9 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟେଣ୍ଡର ଆହ୍ବାନ କରାଯାଇଛି। ପତାକା ପୋଲ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ ହେବା ପାଇଁ ଏହା ସମୟ ସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି। ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଅବଶିଷ୍ଟ ପୋଲ ମଧ୍ୟରୁ ପାଞ୍ଚଟି ଅଗଷ୍ଟ 15 ରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ପୂର୍ବରୁ ଲଗାଯିବା ନେଇ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର। ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ଜାରି କରିଥିବା ଟେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଫ୍ଲାଗ ପୋଲ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ 16.8 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ।
2021 ଏବଂ 2022 ପାଇଁ ରାଜଧାନୀର 69,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ବଜେଟ୍ ଆବଣ୍ଟନର ଏହା ମାତ୍ର 1%। ଗତ ବର୍ଷ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରବାସୀ ସଙ୍କଟ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ଏବଂ କୋଭିଡର ସୁନାମି ଆସିଥିଲା ଏବଂ ସଂକ୍ରମଣ ଶହ ଶହ ପରିବାରକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଥିଲା ଏବଂ ଏପ୍ରିଲରୁ ମେ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଏହାର ପ୍ରାବଧାନ କରାଯାଇଛି।
ଖାଦ୍ୟ ଅଧିକାର କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଅଞ୍ଜଲି ଭରଦ୍ୱାଜ କହିଛନ୍ତି, ” 500 ପତାକା ଲଗାଇବା ପାଇଁ 84 କୋଟି ଟଙ୍କା ଦେବା ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଜନକ। କାରଣ ଅନେକ ଏହାକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ ଆହୁରି ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ମୌଳିକ ସମସ୍ୟା ରହିଛି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଅନେକ ପିଲା ଦାରିଦ୍ରରେ ଜୀବନ ବିତାଉଛନ୍ତି। ସରକାର ସେହି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଇ ପାରିଥାନ୍ତେ କିମ୍ବା ସବସିଡିଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ଦେଇପାରିଥାନ୍ତେ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ସମ୍ବଳ ଅଛି ତେବେ ସେ ଏଭଳି ମୌଳିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ କାହିଁକି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବେ ନାହିଁ ? ”
ତେବେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କଥା ହେଉଛି 2020 ରୁ 2021 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ବଜେଟ ସ୍କ୍ରୋଲ୍.ଇନ୍ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ବିଶ୍ଳେଷଣ ଅନୁଯାୟୀ , ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶ୍ରମ ଏବଂ ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ଏହାଠାରୁ କମ୍ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି।
ସରକାର ଜାତୀୟ ପତାକା ଲଗାଇବା ପାଇଁ 84 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିବା ବେଳେ ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢୁଥିବା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ପାଇଁ ମାତ୍ର 62 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି।ସେହିପରି 2.6 ଲକ୍ଷ “ ପଛୁଆ / ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଛାତ୍ର” ଙ୍କୁ ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମାତ୍ର 20 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଛନ୍ତି।
ବିବାଦର କାରଣ ?
ବିଶ୍ଳେଷକମାନଙ୍କର ମତ ହେଉଛି ଜାତୀୟତାବାଦରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିକୁ ଚେକ୍ ଦେବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କର ଏହା ଏକ ଯୋଜନା। ବିଶେଷ କରି ଗୁଜୁରାଟ, ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ଗୋଆ ଭଳି ରାଜ୍ୟ ଗୁଡିକରେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ହେବାକୁ ଥିବାବେଳେ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ସେଠାରେ ରାଜନୈତିକ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ବିଜେପି ଏବଂ ଭାରତର ଅନ୍ୟ ଦଳଗୁଡିକ ଏପରି କରି ସମୟ ନଷ୍ଟ କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି ସମାଜସେବୀ ଶିବ ବିଶ୍ୱନାଥନ କହିଛନ୍ତି।
ମାର୍ଚ୍ଚରେ ବିରୋଧୀଦଳ ପକ୍ଷରୁ ବିରୋଧ କରାଯାଉଥିବା ବେଳେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅରବିନ୍ଦ କେଜ୍ରିୱାଲ ଏହାର ଜବାବ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶଭକ୍ତି ଉପରେ ରାଜନୀତି ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ବିଜେପିକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରି ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ଦେଶ ସମସ୍ତଙ୍କର… ମୁଁ ବିଜେପିକୁ ପଚାରିବାକୁ ଚାହେଁ ଯଦି ଭାରତରେ ଜାତୀୟ ପତାକା ଉତ୍ତୋଳନ କରାନଯିବ ଆଉ କଣ ପାକିସ୍ତାନରେ ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯିବ କି?”
ଅନ୍ୟ ଯୋଜନା ଅପେକ୍ଷା ବଡ଼
ତେବେ 2021-2022 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଫ୍ଲାଗ୍ ପୋଲ ନିର୍ମାଣରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିବା ବଜେଟ୍ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯୋଜନା ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ବଜେଟ୍ ଅନୁଯାୟୀ ଆପ୍ ସରକାରଙ୍କ ମୋହଲା କ୍ଲିନିକ୍ ଚଳାଇବା ପାଇଁ ମାତ୍ର 70 କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜନସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମଧ୍ୟରେ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଅଧୀନରେ ମିଳିମିଳା, ମମ୍ପସ୍ ଏବଂ ରୁବେଲା ଏବଂ ଟାଇଫଏଡ୍ ପାଇଁ ମାତ୍ର 8.5 କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି।
ବଳାତ୍କାର ସଙ୍କଟ ସେଲ୍, ଘରୋଇ ନିର୍ଯାତନା ତଥା ଏସିଡ୍ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଏକ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ସେଲ୍, ମହିଳା ହେଲ୍ପଲାଇନ ଏବଂ କାଉନସେଲିଂ ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ମହିଳା ଆୟୋଗ ଏବଂ ଶିଶୁ ବିକାଶ ପାଇଁ ମାତ୍ର 40 କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ଶିଶୁ ଅଧିକାର ଆୟୋଗ ପାଇଁ ବଜେଟରେ ମଧ୍ୟ କମ୍ ପ୍ରାବଧାନ କରାଯାଇ ଥିଲା। ଦିଲ୍ଲୀ ସୁରକ୍ଷା କମିଶନଙ୍କୁ ମାତ୍ର 7 କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।
ପ୍ରାୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବରରୁ ନଭେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ଦିଲ୍ଲୀର ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟ ପଞ୍ଜାବ ଏବଂ ହରିୟାଣାର ଫସଲ ଜଳୁଥିବା କ୍ଷେତ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ସରୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ସ୍ବଛ ବାୟୁ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ବଜେଟ୍ ପତାକା ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ ବଜେଟ୍ ଠାରୁ ବି କମ୍। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦୁଇ ଏବଂ ଚାରି ଚକିଆ ବ୍ୟାଟେରୀ ଚାଳିତ ଯାନ ପାଇଁ ସବସିଡି ହିସାବରେ 28 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଟ୍ୟୁସନ ଫି ଫେରସ୍ତ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି, ଅନ୍ୟ ପଛୁଆ ବର୍ଗ ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି ପାଇଁ 1 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଛି।
ବିଗତ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରାଜଧାନୀରେ ସ୍ୱେରେଜ୍ ଏବଂ ସେପ୍ଟିକ୍ ଟ୍ୟାଙ୍କ ସଫା କରୁଥିବାବେଳେ ପରିମଳ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେବାର ଅନେକ ଘଟଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ବିଭାଗୀୟ ସୂତ୍ରରୁ ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ମୁତାବକ 2010 ରୁ 2020 ମଧ୍ୟରେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅତି କମରେ 63 ଟି ପରିମଳ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। କିନ୍ତୁ ସହରରେ ପରିମଳ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ରକ୍ଷା ସମାଧାନ ପାଇଁ ଗଠିତ ସଫାଇ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ମାତ୍ର 26 କୋଟି ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ।
ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଏବଂ ରାସ୍ତା, ଡ୍ରେନ୍, ଶୌଚାଳୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ କେବଳ 65 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା।
ଜଳ ଯୋଗାଣ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ରାଜଧାନୀର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳକୁ ପାଇପ ଯୋଗାଣ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମାତ୍ର 10 କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିଛନ୍ତି।
ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବର୍ତ୍ତମାନ କ୍ଷୁଧା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର ଏଦିଗରେ ଅଧିକ ସମ୍ବଳ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ଭରଦ୍ୱାଜ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ରାସନ କାର୍ଡ ନଥିବା ପରିବାରକୁ ସରକାର ରାସନ ଯୋଗାଇଦେବା ପାଇଁ ଆମକୁ ବାରମ୍ବାର କୋର୍ଟଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ସେ ଦିଗରେ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।
